Hij is net terug uit Cambodja, zag daar een mooie proef. In het ene dorp hadden de inwoners wel volop de beschikking over schone toiletten, de buren in het volgende gehucht juist niet. Wat blijkt, vertelt Erick Baetings: kinderen uit het dorp met toiletten groeien aanmerkelijk beter dan die uit de nederzetting waar iedereen de behoefte in de grond doet. Het verschil in lichaamslengte is vele centimeters. “Het zoveelste bewijs dat schone en veilige toiletten pure noodzaak zijn”, stelt Baetings, sanitairspecialist bij IRC, een organisatie die streeft naar schoon drinkwater en dito toiletten over de hele wereld. Dat is meer dan een ideaal. Sterker, Baetings verwacht oprecht het zelf nog mee te maken.
“Kijk alleen al naar een immens land als India. Toen premier Modi daar vorig jaar aan de macht kwam, liet hij de bevolking weten dat zijn eerste prioriteit is dat iedereen in India voor 2019 de beschikking heeft over goede sanitaire mogelijkheden. En om dat doel kracht bij te zetten investeert de overheid enorm in toiletten en voorlichting over de gevaren van poepen in de openlucht.” Daar zit de crux, volgens Baetings. “Juist in India worden al jaren voor miljoenen euro’s, dollars en ponden nieuwe toiletten gebouwd, die de bevolking vervolgens toch niet gebruikte; ze waren te veel gehecht aan hun manier van plassen en poepen.” Maar is dat een probleem? Ja dus, blijkt uit bijvoorbeeld uit de test in Cambodja. Een open riool, of wat door ook voor moet doorgaan, is een broedplaats van bacteriën die diarree kunnen veroorzaken. Baetings: “Vergeet niet dat jaarlijks nog een half miljoen kinderen sterft aan het gebrek aan goede toiletten en schoon drinkwater. En hoewel het echt de goede kant op gaat hebben 1 op de 3 mensen nog geen toegang tot een veilig en schoon toilet en hebben 1 miljard mensen helemaal geen wc tot hun beschikking.”

Vooral daarom is het vandaag Wereldtoiletdag. Een ietwat lachwekkende naam wellicht. Baetings: “Dat is het ook in eerste instantie. Maar het kost natuurlijk weinig fantasie om te bedenken dat ook in de grote vluchtelingkampen in Turkije en Libanon, waar tienduizenden Syriërs, samen zijn gebracht, forse problemen met water en sanitair zijn – en daardoor ook allerlei ernstige ziektes op de loer liggen.”

Zelf gaat Baetings op een basisschool kinderen voorlichten over de wc-problematiek in de derde wereld. Goede doelen zamelen geld in en hopen bewustwording te vergroten door gebruikers van sociale media massaal wc-selfies te laten delen. Sylvana Simons heeft in elk geval toegezegd vandaag een foto van zichzelf op de pot te twitteren.

DOOR JEROEN SCHMALE